Dung Dịch Làm Mềm Gỗ

1. Dung dịch làm mềm gỗ là gì?

Dung dịch làm mềm gỗ là một loại dung môi đặc biệt thường được pha từ nước, chất hoạt động, các hợp chất hữu cơ. Loại dung dịch này có khả năng thấm sâu vào bề mặt sợi gỗ, giúp chúng giãn nở, giữ ẩm lâu hơn và làm giảm độ giòn – từ đó khiến cho miếng gỗ trở nên mềm, dễ uốn hơn và ít khi bị nứt gãy khi thực hiện công đoạn bo cong hoặc ép khuôn.

Dung dịch này được sử dụng phổ biến cho các loại vật liệu:

Veneer tự nhiên (loại vật liệu này khá mỏng và dễ bị gãy).
Gỗ lạng hoặc gỗ ghép mỏng.
Các loại ván ép cần bo cong theo khuôn thủ công.
Gỗ tự nhiên khô, bị chai hoặc cứng do bảo quản lâu ngày.

Dung Dịch Làm Mềm Gỗ 1 Công Cụ Hỗ Trợ Đắc Lực Trong Gia Công Uốn Cong, Ép Khuôn

2. Thành phần và nguyên lý hoạt động

a) Thành phần thường gặp

Các loại dung dịch làm mềm trên thị trường thường có công thức pha chế từ:

Nước cất (thành phần chính): Giúp dung dịch thấm sâu và dẫn các chất khác vào sợi gỗ dễ dàng hơn.
Amoniac loãng: Giúp làm mềm cấu trúc lignin trong gỗ.
Glycerin (glyxerin): Chất giữ ẩm, có tác dụng giúp gỗ không bị khô giòn khi gia công.
Cồn công nghiệp, acetic acid nhẹ (có hoặc không): Giúp khử khuẩn, hạn chế mốc vật liệu trong thời gian ngâm.
Chất hoạt động bề mặt: Giúp cho dung dịch thẩm thấu đều và nhanh hơn vào từng thớ gỗ.

b) Nguyên lý hoạt động

Gỗ tự nhiên có chứa 2 thành phần lignin và cellulose – là yếu tố quyết định tính chất cứng/mềm. Khi dung dịch thấm vào sợi gỗ:

Gỗ sẽ hút ẩm và giãn nở nhẹ.
Thành phần lignin bị phá vỡ cấu trúc liên kết chặt, giúp chúng trở nên linh hoạt hơn.
Các thớ gỗ trở nên “mềm dẻo”, dễ uốn theo khuôn khi có sự tác động bởi nhiệt hoặc lực ép.

3. Ứng dụng trong sản xuất thực tế

Dung dịch làm mềm gỗ được sử dụng trong nhiều công đoạn, đặc biệt là trong:

a) Gia công uốn cong veneer

Đối với các tấm veneer mỏng (0.2-0.6mm) chỉ cần ngâm hoặc phun dung dịch vào bề mặt tấm, sau đó để dung dịch thấm đều là có thể tiến hành bo cong lên khuôn hoặc ép bằng thanh dưỡng. Sử dụng tấm nhiệt bo cong hỗ trợ sẽ đem lại hiệu quả cao hơn.

b) Làm mềm gỗ lạng khi ép mặt cong

Trong công đoạn dán ép các mặt cong của tủ, bàn,… người thợ thường xử lý qua bề mặt gỗ bằng dung dịch để tránh tình trạng nứt gãy hoặc bật keo do lực hồi của gỗ.

c) Làm mềm gỗ dùng để uốn thủ công

Trong sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ hoặc làm nhạc cụ, một số chi tiết gỗ nhỏ cần phải uốn bằng tay. Việc làm mềm vật liệu trước sẽ giúp giảm áp lực uốn, hạn chế việc làm gãy chi tiết.

4. Hướng dẫn sử dụng dung dịch làm mềm gỗ

Loại dung dịch này được sử dụng bằng cách ngâm hay xịt đều được, tuy nhiên người dùng nên chọn phương pháp ngâm sẽ đem lại hiệu quả cao hơn.

– Đối với vật liệu là tấm ván nhiều: Xịt dung dịch 3 – 4 lần và sử dụng khò nhiệt khò 1 đến 2 lần.

– Đối với các tấm ván dăm, ván mdf: Nên xịt 2 đến 3 lần và khò nhiệt 1 – 2 lần.

5. Ưu điểm của việc dùng dung dịch làm mềm gỗ

Giảm tỉ lệ gãy, nứt khi uốn – đặc biệt là với các tấm veneer mỏng và gỗ tự nhiên.
Tăng hiệu quả dán khi gỗ mềm hơn, tiếp xúc keo tốt hơn.
Hỗ trợ gia công phức tạp mà không cần ép lực lớn (bo cong, bo tròn).
Không làm thay đổi màu sắc vật liệu nếu dùng dung dịch với định lượng phù hợp.

6. Những lưu ý khi sử dụng

Không nên ngâm quá lâu: Nếu ngâm gỗ trong dung dịch quá lâu sẽ làm biến dạng do gỗ hút nhiều nước, đối với veneer sẽ làm cho loại vật liệu này bị phồng.
Tránh để dung dịch đọng lại nhiều trên bề mặt vật liệu là gỗ tự nhiên đã sơn, đã phủ màu.
Không trộn dung dịch với các loại dung môi khác sẽ làm giảm hiệu quả hoạt động của dung dịch.
Sử dụng đồ bảo hộ (găng tay, mắt kính,…) trong quá trình dùng dung dịch để tránh bị dung dịch bắn vào mắt.

7. Kết luận

Dung dịch làm mềm gỗ là một giải pháp đơn giản nhưng vô cùng hoàn hảo giúp giải quyết những vấn đề về vật liệu quá cứng, giòn, dễ gẫy khi muốn uống cong, bo tròn. Việc sử dụng đúng cách loại dung dịch này sẽ giúp xưởng sản xuất tiết kiệm nguyên liệu và chi phí sản xuất đồng thời nâng cao chất lượng và tính thẩm mỹ của sản phẩm.

________________________________________________________
Công ty Cổ phần Công nghệ Anco Việt Nam